“Chiến thanh thương mại sẽ còn kéo dài”, CEO Shigenobu Nagamori của Nidec ngậm ngùi thừa nhận.
Mới đây, hãng sản xuất Nidec của Nhật Bản đã tuyên bố sẽ dịch chuyển một phần nhà máy liên doanh với Panasonic tại Trung Quốc sang nơi khác, một dấu hiệu tiếp theo của xu thế tháo chạy khỏi chiến tranh thương mại Mỹ-Trung.
Cụ thể, hãng Nidec sẽ dịch chuyển mảng sản xuất động cơ lái trợ lực xe hơi cũng như một số bộ phận của sản phẩm máy điều hòa gia đình sang các nhà máy ở Mexico. Tính đến tháng 3.2018, Nidec đã đầu tư 20 tỷ Yên (178 triệu USD) vào Mexico nhằm nâng cao gấp đôi công suất các nhà máy của hãng tại đây. Điều này cũng dễ hiểu bới nếu tiếp tục ở lại Trung Quốc, sản phẩm của Nidec sẽ nằm trong danh sách chịu mức thuế 25% từ Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Một công nhân nhà máy tại Việt Nam
Thông thường, Trung Quốc là nơi cung cấp rất nhiều đầu vào cho ngành ô tô Mỹ do chi phí sản xuất rẻ, nhưng Nidec tin rằng chiến tranh thương mại sẽ khiến động thái dịch chuyển sản xuất sang Mexico của hãng tạo nên lợi thế cũng như hút các đơn hàng từ đối thủ vẫn còn sản xuất ở Trung Quốc.
Mặc dù dịch chuyển sản xuất nhưng Nidec vẫn đầu tư hoạt động nhà máy tại Trung Quốc nhằm tận dụng thị trường xe hơi điện đang bùng nổ ở đây.
Trong khi đó, một trong những hãng Nhật Bản đặt nhà máy đầu tiên tại Trung Quốc là Panasonic đã quyết định dịch chuyển một phần mảng sản xuất các thiết bị cho xe hơi điện sang Thái Lan, Malaysia và Mexico. Những sản phẩm này vốn được sản xuất tại các nhà máy của Panasonic ở Tô Châu và Thẩm Quyến-Trung Quốc.
Theo một giám đốc của Panasonic, công ty cũng cung cấp sản phẩm cho hãng sản xuất xe điện nổi tiếng Tesla tại Mỹ và hàng rào thuế quan mới có thể khiến tập đoàn thiệt hại tới 10 tỷ Yên (89 triệu USD).
Ảnh hưởng sâu rộng
Không riêng gì những tập đoàn quốc tế, các công ty xuất khẩu Trung Quốc có thị trường Mỹ là chủ chốt cũng chịu ảnh hưởng nặng. Hãng điện tử TCL tại Quảng Đông đang lên kế hoạch mở rộng nhà máy tại Mexico nhằm thay thế dây chuyền sản xuất ở Trung Quốc. Công ty dự kiến sẽ nâng sản lượng của nhà máy tại Mexico từ 2 triệu đơn vị năm 2017 lên 3-4 triệu đơn vị thời gian tới.
Hãng TCL mua lại nhà máy ở Mexico từ Sanyo Electric năm 2014 và mặc dù sản phẩm tivi LCD không nằm trong danh sách đánh thuế nhưng TCL vẫn chuẩn bị cho trường hợp xấu nhất.
Một công ty Trung Quốc khác là GoerTek tại tỉnh Sơn Đông-Trung Quốc, chuyên lắp ráp AirPods cũng đã tuyên bố sẽ dịch chuyển dây chuyền sản xuất sang Việt Nam nhằm tránh chiến tranh thương mại. Hai nhà cung cấp khác của Apple là Pegatron của Đài Loan và Cheng Uei Precision Industry cũng lên kế hoạch mở rộng nhà máy tại nước khác với lý do tương tự.
Trong khoảng tháng 7-9/2018, Tổng thống Trump đã đánh thuế đến 250 tỷ USD hàng nhập khẩu từ Trung Quốc với đủ thể loại sản phẩm. Mặc dù luật pháp Mỹ cho phép nước này ngoại trừ một số sản phẩm khỏi mức thuế cao nhưng chúng vẫn chưa hề được dùng tới.
Không riêng gì nhà máy tại Trung Quốc, một số công ty tại nước ngoài cũng chịu ảnh hưởng. Các hãng xe hơi Nhật xuất khẩu rất lớn sang thị trường Mỹ nhưng đầu vào của họ lại đến chủ yếu từ Trung Quốc, nơi có chi phí sản xuất rẻ hơn. Hệ quả là những thương hiệu như Keihin, đối tác của hãng xe Honda, hay Yokowo cũng chịu thiệt hại từ chiến tranh thương mại dù có nhà máy tại Nhật.