Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đánh giá, trong bối cảnh toàn cầu tụt dốc, thậm chí nhiều nước rất lớn cũng không thể tăng cao thì thành quả toàn diện năm 2019 mà Việt Nam đạt được (tăng trưởng kinh tế đạt trên 7%, chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động được cải thiện, lạm phát thấp… Chỉ số icor đã giảm từ mức 6,42% năm 2016 xuống còn 6,07% vào năm 2019. Điều đặc biệt là kinh tế vĩ mô ổn định, chính sách tiền tệ, quản lý vĩ mô, ứng phó, xử lý giải quyết các vấn đề rất kịp thời… “Thành tích này chúng tôi xác định rằng có được nhờ sự đóng góp không bàn cãi của ngành Công Thương, của tất cả các doanh nghiệp trong ngành Công Thương”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định.
Thủ tướng cho biết, năm 2019 tổng quy mô xuất nhập khẩu của Việt Nam đạt trên mức 500 tỷ USD, lớn chưa từng có, tốc độ tăng gấp 4 lần so với bình quân thế giới. GDP tăng trên 7%, chất lượng tăng trưởng được cải thiện, năng suất lao động tăng 46%… Trong đó, kim ngạch xuất khẩu đạt kỷ lục gần 264 tỷ USD; xuất siêu đạt 9,94 tỷ USD. Có 32 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, trong đó có 8 mặt hàng xuất khẩu trên 5 tỷ USD và 6 mặt hàng xuất khẩu trên 10 tỷ USD. “Những con số này 10 năm trước đây chúng ta không hình dung được. Bởi trước đây chúng ta nhập siêu liên tục”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Mặc dù trong cơ cấu này, hàng của doanh nghiệp Việt dù chưa cao bằng FDI song theo Thủ tướng, sự tăng trưởng này cũng đã thể hiện sự lớn mạnh của doanh nghiệp Việt Nam. Bên cạnh đó tỷ lệ xuất khẩu hàng thô cũng giảm, thay vào đó các hàng hoá qua chế biến được đẩy mạnh hơn.
Thủ tướng cũng cho rằng, lạm phát thấp, đời sống người dân được cải thiện, mức sống tốt lên đưa tổng mức bán lẻ hàng hoá tăng. “Ra đường phố người ta mua bán nhộn nhịp lắm, tôi rất vui mừng. Doanh nghiệp cần nghiên cứu để phục vụ thị hiếu của người tiêu dùng. Dân có giàu nước mới mạnh”, Thủ tướng chia sẻ; đồng thời ghi nhận những nỗ lực cải cách của Bộ Công Thương trong năm 2019 góp phần xây dựng một Chính phủ liêm chính, kiến tạo và hành động..
Sau khi là Bộ đầu tiên hoàn thành việc cắt giảm, đơn giản hóa 675/1216 điều kiện kinh doanh vào năm 2017 (tiết kiệm hơn 122.000 ngày công mỗi năm), Bộ Công Thương tiếp tục là Bộ đầu tiên ban hành Quyết định 3720/QĐ-BCT ngày 11/10/2018 về Phương án cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện đầu tư, kinh doanh lần thứ 2 cho giai đoạn 2019 – 2020.
Theo đó, năm 2019, Bộ Công Thương đã tiếp tục đơn giản hóa, cắt giảm 33 thủ tục hành chính trong tổng số 445 thủ tục hành chính hiện có thuộc phạm vi chức năng quản lý.
Ghi nhận thành tích to lớn của ngành Công Thương năm 2019, người đứng đầu Chính phủ coi đây là nền tảng quang trọng để bước sang năm 2020 với năng lực sản xuất mới.
Năm 2020 có nhiều sự kiện quan trọng của đất nước, Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành, trong đó có Bộ Công Thương phải nhận thức được nhiệm vụ, đảm bảo thực hiện mọi mặt phải tốt hơn 2019, tiếp tục phương châm hành động, bứt phá để vượt các chỉ tiêu 2019-2020. Tại Hội nghị tổng kết năm 2019 và phương hướng nhiệm vụ năm 2020 của ngành Công Thương, Thủ tướng đã chỉ ra 5 vấn đề mà Bộ Công Thương cần lưu ý, đồng thời, Thủ tướng cũng giao 3 mục tiêu chính cho toàn ngành Công Thương trong năm 2020.
Trong đó, Thủ tướng lưu ý 5 vấn đề, gồm:
Thứ nhất: Bộ Công Thương cần bám sát những nội dung nhiệm vụ trong Nghị quyết số 01/NQ-CP của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu chỉ đạo điều hành thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2020; Nghị quyết 02/NQ-CP của Chính phủ về việc tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2019 và định hướng đến năm 2021.
Bộ Công Thương cần triển khai đồng bộ các Hiệp định thương mại (FTA), chú trọng các thị trường tiềm năng. Hoàn thiện thể chế, tiếp tục đổi mới cơ chế, từ tiền kiểm sang hậu kiểm, tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư kinh doanh, đơn giản thủ tục hành chính. Đồng thời, ngành Công Thương cần xây dựng, hoàn thiện hệ thống chính sách dài hạn, nhất quán, hướng tới tăng trưởng ổn định, phân bổ sử dụng nguồn lực xã hội theo cơ chế thị trường. Xây dựng các chiến lược, quy hoạch phát triển các ngành cho 10 năm tới là khối lượng công việc rất nặng nề.
Thủ tướng đánh giá quy hoạch ngành rất quan trọng, làm chậm có thể cản trở sự phát triển. Thể chế, chính sách, quy hoạch phát triển tiên tiến sẽ tạo đà cất cánh cho Việt Nam, nhất là các ngành công nghiệp mũi nhọn.
Thứ hai: Bộ Công Thương cần nâng cao năng suất toàn ngành. Phát triển công nghiệp Việt Nam, thay vì phụ thuộc dầu thô, dầu mỏ, sang công nghiệp dựa vào chế biến, sáng tạo. Bộ chủ động đi tắt đón đầu để tận dụng cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
Thứ ba: Các cấp, các ngành, địa phương phải coi doanh nghiệp là trung tâm đổi mới sáng tạo, trọng tâm phát triển ngành công thương, tạo ra môi trường thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong sản xuất kinh doanh.
Thứ tư, tiếp tục tái cơ cấu mạnh mẽ ngành công nghiệp, tăng năng suất lao động, tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu. Phát triển một số một số ngành công nghiệp mũi nhọn, tạo ra giá trị gia tăng cao hơn, đặc biệt là công nghiệp chế biến.
Thứ năm, tận dụng tốt các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam tham gia. Qua đó thúc đẩy xuất khẩu kiểm soát nhập khẩu, theo dõi sát tình hình để có giải pháp kịp thời.
Thủ tướng cho rằng Việt Nam có dân số gần 100 triệu dân, nội nhu rất lớn, do đó, Bộ Công Thương cần tổ chức tốt thị trường, xây dựng thương hiệu hàng hóa mạnh, hàng Việt Nam thuyết phục người Việt Nam, không được để mất thị trường bán lẻ. Do đó, Bộ Công Thương cần làm tốt công tác quản lý thị trường, tránh gian lận thương mại. Đồng thời tạo thuận lợi hơn cho xuất nhập khẩu, trên tinh thần hậu kiểm, chống tham nhũng.
Ba mục tiêu Bộ Công Thương phải đạt trong năm 2020
Cho rằng năm tới là mốc quan trọng trong giai đoạn 2016-2020 và tiền đề cho giai đoạn sau, Thủ tướng giao cho Bộ Công Thương 3 mục tiêu cần hoàn thành.
Thứ nhất: Thủ tướng giao chỉ tiêu tăng trưởng công nghiệp chế biến – chế tạo phải đạt 12%. Năm nay, tốc độ ngành này đạt 10%. Thủ tướng cho rằng ngành này là động lực chính cho tăng trưởng.
Thứ hai: Thủ tướng giao chỉ tiêu xuất khẩu chạm mốc 300 tỷ USD ngay trong năm 2020.
“Đây là con số rất lớn đòi hỏi các giải pháp và sự nỗ lực. Đi liền với số đó là xuất siêu đạt khoảng 15-17 tỷ USD”, Thủ tướng nói.
Thứ ba: tăng trưởng thị trường bán lẻ đạt con số tăng trưởng khoảng 12%.
Để đạt các mục tiêu này, Thủ tướng yêu cầu lãnh bộ cần bám sát sản xuất và thị trường, tháo gỡ vướng mắc xuất nhập khẩu. Triển khai đồng bộ các hiệp định thương mại tự do, phát triển thị trường tiềm năng. Hoàn thiện thể chế, tiếp tục đổi mới cơ chế, từ tiền kiểm sang hậu kiểm, tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư kinh doanh, đơn giản thủ tục hành chính.
Thủ tướng cũng yêu cầu ngành Công Thương tiếp tục tái cơ cấu, tập trung xử lý các dự án thua lỗ kéo dài. Không chỉ 12 dự án mà có thể là 15 -17 dự án.”Chúng ta không kêu ca cái cũ, đổ lỗi cho ai cả nhưng trách nhiệm của chúng ta là phải gánh những tồn tại này”, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh.
Thủ tướng cũng nhấn mạnh, phát triển năng lượng nói chung, các dự án điện nói riêng là vấn đề quan trọng nhằm đảm bảo cung cấp đủ điện. “Không được thiếu điện” là mệnh lệnh Thủ tướng giao cho ngành điện.
Tuy nhiên, Thủ tướng nhấn mạnh cần phải ưu tiên phát triển năng lượng sạch, bảo vệ môi trường. Đối với các dự án điện than, nếu phát triển thêm có thể sẽ nhận phản ứng trái chiều từ dư luận. Bảo vệ môi trường là nhiệm vụ của ngành công thương chứ không riêng của Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Thủ tướng đề nghị chú trọng đến chính sách phát triển công nghiệp, yêu cầu các địa phương phải hưởng ứng phát triển công nghiệp. “Bộ Công Thương phải đi đầu trong vấn đề giải quyết quy hoạch, không để quy hoạch làm ách tắc phát triển. Có những chủ trương biện pháp cụ thể để giải phóng các nguồn lực đang trì trệ như mặt bằng, nhân lực. Phổ cập hơn nữa, thúc đẩy hơn nữa các cam kết quốc tế nhất là người dân và doanh nghiệp”, Thủ tướng yêu cầu.
Tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cũng nhìn nhận: Năm 2020, mặc dù có nhiều thuận lợi nhưng khó khăn, thách thức về cơ bản vẫn rất lớn. Kinh tế thế giới chưa có dấu hiệu khởi sắc, chủ nghĩa bảo hộ vẫn diễn biến phức tạp sẽ tác động mạnh tới xuất khẩu của nước ta. Trong nước, năng suất lao động trong nhiều lĩnh vực còn thấp, năng lực cạnh tranh của một số sản phẩm công nghiệp còn hạn chế, yêu cầu toàn ngành Công Thương không chỉ cần nỗ lực, quyết tâm cao hơn mà còn phải sáng tạo hơn, đổi mới hơn, khẩn trương, quyết liệt và trách nhiệm để hoàn thành các mục tiêu kế hoạch được Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ giao.
Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho hay: Năm 2020, Bộ Công Thương xác định rõ các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể để đưa vào Chương trình hành động triển khai các Nghị quyết số 01, Nghị quyết số 02, Nghị quyết số 35 và các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ một cách đồng bộ ngay từ ngày đầu năm, bám sát kịch bản tăng trưởng để tổ chức điều hành. Tinh thần là quyết tâm, đổi mới, quyết liệt, trách nhiệm, hiệu quả trong chỉ đạo điều hành, trong đó đặc biệt chú trọng các vấn đề sau:
Trọng tâm thứ nhất: là tiếp tục các giải pháp để đẩy mạnh tái cơ cấu ngành công nghiệp, theo hướng nâng cao hàm lượng khoa học công nghệ; phát triển một số ngành công nghiệp mũi nhọn, có tiềm năng, lợi thế và giá trị gia tăng cao. Phát triển mạnh công nghiệp hỗ trợ, tăng cường kết nối với các doanh nghiệp FDI và tham gia ở mức cao hơn, sâu hơn vào chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu.
Trọng tâm thứ hai: là khắc phục các vấn đề tồn tại để bảo đảm nguồn năng lượng phục vụ phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm không để xảy ra thiếu điện phục vụ sản xuất và đời sống của nhân dân. Trước mắt là tập trung hoàn thành Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 (Quy hoạch điện VIII), bảo đảm tỷ trọng hợp lý giữa năng lượng truyền thống và năng lượng tái tạo, bảo đảm cân đối nguồn và lưới điện. Sau đó là tích cực, quyết liệt, phối hợp cùng Ủy ban Quản lý vốn nhà nước giải quyết vướng mắc cho các dự án điện đang triển khai; đưa các dự án này sớm đi vào hoạt động.
Trọng tâm thứ ba: là phát triển xuất khẩu theo hướng bền vững, nâng cao chất lượng, hiệu quả và tính chính quy của hoạt động xuất khẩu, tiếp tục đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, tạo kết nối tốt hơn giữa sản xuất nông nghiệp và thị trường. Chủ động và nghiêm túc trong hội nhập kinh tế quốc tế nhưng bảo đảm môi trường cạnh tranh công bằng cho hàng hóa sản xuất trong nước trước hàng nhập khẩu.
Ưu tiên thứ tư, là tập trung phát triển thị trường trong nước, kích cầu nội địa, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong hoạt động thương mại, phát triển mạnh thương mại điện tử và sự gắn kết giữa thương mại điện tử với các loại hình hoạt động thương mại truyền thống. Gắn với đó là nâng cao hiệu quả hoạt động của lực lượng quản lý thị trường trên địa bàn cả nước, tăng cường quản lý, kiểm tra thị trường, phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, gian lận xuất xứ và vi phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Cuối cùng là nâng cao hiệu quả của hội nhập kinh tế quốc tế. Chú trọng nâng cao năng lực hội nhập quốc tế thông qua phổ biến thông tin và nâng cao nhận thức trong toàn xã hội. Thực hiện tốt vai trò Chủ tịch ASEAN 2020 để nâng cao hơn nữa uy tín và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế, tập trung hoàn tất phê chuẩn Hiệp định Thương mại tự do và Hiệp định Bảo hộ đầu tư giữa Việt Nam – EU (Hiệp định EVFTA và Hiệp định IPA) và có chương trình hỗ trợ các doanh nghiệp nắm bắt được cơ hội do Hiệp định này tạo ra.
”Bộ Công Thương xác định năm 2020 sẽ là năm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là năm cuối cùng thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm 2016-2020, chuẩn bị và tạo đà cho Kế hoạch 5 năm 2021 – 2025 và Chiến lược 10 năm 2021 – 2030. Năm 2020 cũng là năm cả nước tổ chức nhiều sự kiện, kỷ niệm những ngày lễ lớn: 90 năm thành lập Đảng, 75 năm thành lập Nước, 130 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh và tổ chức đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Với phương châm hành động “Kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, trách nhiệm, hiệu quả”, Bộ Công Thương xin cam kết với Thủ tướng Chính phủ sẽ nỗ lực ở mức cao nhất để hoàn thành tốt nhiệm vụ được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao”, người đứng đầu ngành Công Thương nêu quyết tâm.
Nguồn: An Châu